Space programı bu hafta Avrupa Uzay Ajansı’nın büyük başarısını konu alıyor. 2004 yılında çıktığı yolculuğun en önemli aşamasına gelen Rosetta uzay mekiği, 67P Churyumov–Gerasimenko adlı kuyruklu yıldızın yer çekimi alanına girerek büyük başarıya imza attı. Daha önce hiçbir uzay mekiği bir gök taşına bu kadar yaklaşmamıştı. Şimdi bir sene boyunca bu kuyruklu yıldızı inceleyecek olan Rosetta uzay mekiği, güneş sisteminin oluştuğu esnada meydana gelen bu gök taşını inceleyerek bilime ışık tutacak ve belki de evrenin nasıl meydana geldiğini öğrenebileceğiz.
Tarihin en önemli uzay araştırması bu yaz Avrupa’da gerçekleşti. Rosetta, kuyruklu yıldıza çok yaklaştı ve burada 12 ay boyunca inceleme yapacak. Bu işi başaran takımla özel bir röportaj yaptık. Şimdi kuyruklu yıldız avcıları neler yapıyor bir göz atalım.
Rosetta uzay gemisinden sinyal alınınca tüm dünya medyası ayağa kalkıyor. Şu anda Almanya’daki Avrupa Uzay Ajansı Operasyon Merkezi’nde yüzlerce gazeteci bulunmakta. Uzay mekiğinden gelecek yeni haberleri merakla bekliyorlar.
Matt Taylor, Rosetta Projesi Bilim Adamı, Avrupa Uzay Ajansı: “Nihayet kuyruklu yıldıza ulaştık ve randevumuza yetiştik. Şimdi bir dönüm noktası olacak olan gök taşına inme aşamasına geçiyoruz. Bu görev, bir senemizi alacak.’‘
Rosetta, 67P Churyumov–Gerasimenko adlı bu kuyruklu yıldıza inebilmek için tam 10 sene harcadı.
Birbirine bağlı yumruk şeklindeki tozlu buz kütlesini görünce herkes şaşırdı.
Armelle Hubault, Rosetta Projesi Mühendisi, Avrupa Uzay Ajansı: “Bu çok ilginç bir kuyruklu yıldız. Şekli hakkında birçok ihtimali göz önüne alıyorduk. Ancak kimse plastik bir ördek beklemiyordu.’‘
Paolo Ferri, Rosetta Projesi Bilim Müdürü, Avrupa Uzay Ajansı: “Şekli inanılmaz. Bilimsel olarak baktığınızda rastlayabileceğiniz en ilginç nesne diyebilirim. Hayal ötesi bir şey…’‘
Kuyruklu yıldızın fotoğrafları Osiris denilen bir kamera ile çekildi. Bu makineyi Holger Sierks yönetiyor.
Ayrıntılı görüntü yakalayabilmek için günümüzde dijital kameralarda bulunanlara benzer bir sensör kullanıyor.
Holger Sierks, Kuyruklu Yıldız Gök Bilimcisi, Max Planck Entstitüsü: “Şunu açarsam daha iyi görürsünüz. Rosetta’nın gözü işte burası…’‘
“Birçok ayrıntı görebilirsiniz. Buradaki büyük kaya bir ev genişliğinde… Bir piksel 8 metre büyüklüğünde olduğu için büyük kayalar gölge oluşturuyor. Bunu şuradaki düz alanlarda görebilirsiniz.’‘
67P kuyruklu yıldızının dönüşü 12 saat sürüyor. Bu sayede Rosetta’nın 10 ayrı aleti, gök taşının yüzeyini baştan aşağı inceleyebiliyor.
Holger Sierks, Kuyruklu Yıldız Gök Bilimcisi, Max Planck Entstitüsü: “Görüntülerde gerçek bir eksen dönüşü izliyorsunuz. Buraya yani kuzey tarafa doğru dönüyor. Karanlıkta olan yer de güney kutbu. Biraz tuhaf gelebilir ancak şu gördüğünüz de çekirdeğin ekvator çizgisi…
Daha önce bir kuyruklu yıldıza hiç bu kadar yaklaşılmamıştı. Şu anda bilinmeyen bir dünya ile karşı karşıyayız.
Uçuş takımı şu anda uzayda denenmemiş zor manevraların ortasında yer alıyor.
Andrea Accomazzo, Rosetta Mekiği Uçuş Müdürü, Avrupa Uzay Ajansı: “Kuyruklu yıldıza vardık ve şu anda onu tanımlamaya çalışıyoruz. Gerçekten de çok farklı bir şekli var. Uzay mekiği şu yöne doğru ilerleyecek. Güneşin de burada olduğunu düşünün. Gök taşının farklı açılardan haritasını çıkartıyoruz. Başlangıçta, neredeyse üçgen şeklinde olan tuhaf bir yörüngede uçacağız. Yani şunun gibi… Böylelikle gök taşının şeklini yeniden çıkartabileceğiz. Siz de görüyorsunuz, ağustos ayında yaptığımız kavisli manevralar kuyruklu yıldızın yerçekimi etkisiyle bükülüyor. Ölçmek istediğimiz asıl şey bu. Uzay mekiğinin kendisini kuyruklu yıldızın yerçekimini ölçmek için sensör olarak kullanacağız.’‘
‘‘Yerçekimi haritasını çıkarmak, bilim adamları için çok önemli. İşler yolunda giderse ağustos ayının ortasına kadar bu işin yapılması gerekiyor.’‘
“Son günlerde yaptığımız çalışmalar görevin devamı için çok önem arz ediyor. Kuyruklu yıldızı tam olarak tanımlayamazsak, etrafında düzgün bir şekilde uçamayız. Gök taşının yakınında iken nasıl hareket edebileceğimizi öğrenmemiz gerekiyor. Bu işi birkaç hafta içerisinde kendi başımıza halletmemiz gerekiyor.’‘
Rosetta çok yeni bir keşifle karşı karşıya olduğu için, bilim adamlarının kuyruklu yıldızı en ince ayrıntısına kadar incelemesi gerekiyor. Bu göktaşlarından Jüpiter’in ötesinde milyarlarcası bulunuyor. Gövdeleri, güneş sisteminde bulunan en eski yapı taşlarından oluşuyor.
Çünkü içerisindeki moleküller 4.5 milyar yıl önce dünya oluşurken meydana geldi.
Holger Sierks, Kuyruklu Yıldız Gök Bilimcisi, Max Planck Entstitüsü: “Bize, her gün içtiğimiz ve ondan yaratıldığımız suyun ilk halini getirecekler. Dünya, yaşam ve kuyruklu yıldızlar arasında bir bağ var. Bu bilgiler bize güneş sisteminin termal ve kimyasal evrimini öğrenmemizi sağlayacak.
Rosetta, bir sene boyunca kuyruklu yıldız 67P’yi tarayıp, araştıracak. Philae iniş takımları ise yüzeye inmeye çalışacak.
Gök taşının tozlu yüzeyindeki bu incelemenin kasım ayında gerçekleştirilmesi planlanıyor
Bu sebeple ekibin bilim adamlarının istekleri ve Philea iniş takımlarının teknik gücüyle örtüşecek iyi bir iniş bölgesi bulması gerekiyor.
Matt Taylor, Rosetta Projesi Bilim Adamı, Avrupa Uzay Ajansı: “İnmek için güzel düzgün bir alan bulmalıyız. Ancak gök taşının yüzeyi oluşurken çok hızlı döndüğünü göz önüne almalıyız. Bu hareket doğası gereği çok değişken. Bu sebeple yüzeye inmek istemezsiniz. Çünkü çok kısa zaman aralıkları ile değişiyor. Şu andaki tek düşüncemiz bu.’‘
Rosetta ekibi gözünü dört açıyor ve güneş sistemi içerisinde 6.5 milyar kilometre yol yapan bu uzay mekiği ile sürekli irtibat halinde.
Armelle Hubault, Rosetta Projesi Mühendisi, Avrupa Uzay Ajansı: ‘‘Bu uydu, 10 yıldır kullanılan bir makineye göre çok iyi çalışıyor. Genelde bir uydu bu süre zarfında emekliye ayrılır. Rosetta’nın asıl görevi şimdi başlıyor. Sanırım bazıları kullanığımız bu uyduya gıptayla bakıyor.’‘
Birçok insan ne olacağını çok merak ediyor. Medya da olaya ilgi gösterdi.
Şu anda konuya ilgililer için çok özel bir andayız.
Paolo Ferri, Rosetta Projesi Bilim Müdürü, Avrupa Uzay Ajansı: “Çocukların bayramda oldukları kadar sevinçliyiz. Şu anda buradaki insanlar nasıl hissettiğimizi tam anlamıyla biliyor. Tarihi bir anı yaşıyoruz.’‘
Matt Taylor, Rosetta Projesi Bilim Adamı, Avrupa Uzay Ajansı: “Hiçbir şey bu olayı geride bırakamaz. Bilimin yaptığı bu keşif müthiş bir şey. Son bir yıl boyunca Rosetta’da görev yaptığım için, oğlum şimdi bilim adamı olmak istediğini söyledi. Yani görev amacına ulaştı.’‘
Rosetta son yıllardaki en ilginç görevlerden bir tanesine çıktı. Ancak uzaydaki tek araç o değil. Şimdi evrende bu ay neler neler olmuş kısaca bir göz atalım:
Fırlatıldıktan 7 ay sonra Gaia uzay mekiği, galaksideki bir milyar yıldızı araştıracağı büyük görevine başladı.
Avrupa Uzay Ajansı Samanyolu Galaksisi’nin nasıl oluştuğunu daha iyi anlamamız için 3 boyutlu detaylı bir harita yapmaya hazırlanıyor.
Merkür gezegeninin yüzeyi aslında böyle gözüküyor. NASA’nın Messenger adlı uzay mekiği çok büyük bir kraterde volkanik oluşum belirtileri ile su izlerine rastladı.
İtalyan astronot Samantha Cristoforetti NASA’nın Houston merkezinde, Uluslararası Uzay İstasyonu’nun Amerikan yapımı bölgelerinde eğitime başladı.
Daha önce savaş pilotu olan astronot, kasım ayında Avrupa Uzay Ajansı’nın 6 ay sürecek görevi için uzaya fırlatılacak.
“Bu haftalık bu kadar. Gelecek ay Rosetta’daki gelişmelerle ilgili yeni bir bölüm yayınlayacak, Venüs gezegeni ile ilgili çok farklı bilgileri ekrana taşıyacağız. Görüşmek üzere.’‘
Credit: 
